Λατομεία, επιπτώσεις στο περιβάλλον και αποκατάσταση

Abstract

Η εξόρυξη αδρανών υλικών (άμμος, χαλίκι και σκύρα), δομικών υλικών (μάρμαρο, ασβεστόλιθος κ.λ.π.), είναι απαραίτητη για την κατασκευή όλων των έργων υποδομής και δομικών έργων και αποτελούν μια σημαντική δραστηριότητα στην οικονομική ζωή της χώρα μας. Επιπλέον αποτελεί για την τσιμεντοβιομηχανία της χώρας συναλλαγματική πηγή εσόδων από εξαγωγές. Ένας μεγάλος αριθμός λατομικών επιχειρήσεων είναι βιοτεχνικής μορφής, ανήκει σε εμπειρικούς λατόμους που δεν διενεργούν προκαταρτικές έρευνες, δεν διαθέτουν αρκετά κεφάλαια, δεν εφαρμόζουν σύγχρονα συστήματα εξόρυξης, δεν χρησιμοποιούν επαρκή μηχανικό εξοπλισμό. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι ο συντελεστής εκμετάλλευσης είναι χαμηλός. Έτσι σπαταλάτε άσκοπα ένα μέρος των πετρωμάτων και εγκαταλείπεται το λατομείο. Συχνά παρατηρούνται εκτεταμένα και μεγάλα βάθους μέτωπα εκσκαφών που καταστρέφουν τα ελληνικά βουνά και υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον. Σήμερα η νομοθεσία απαγορεύει την παράνομη εξόρυξη και προωθεί δραστηριότητες αποκατάστασης και ανάπλασης του περιβάλλοντος των λατομείων. Τα σημαντικότερα προβλήματα που εντοπίζονται στους λατομικούς χώρους είναι: • Η σκόνη και ο θόρυβος εξαιτίας των εξορυκτικών δραστηριοτήτων και της κίνησης των φορτηγών αυτοκινήτων. • Η οπτική όχληση από τις εξορύξεις και τα μέτωπα εκσκαφής, τα οποία είναι αντιληπτά από μεγάλη απόσταση, ανάλογα με τον τρόπο εκμετάλλευσης τους. • Η καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας. • Οι μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων λατόμευσης. • Οι δονήσεις που προκαλούνται από τις εκρήξεις επηρεάζουν μνημεία σε κοντινές αποστάσεις από το χώρο εκμετάλλευσης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ρωγμών και σοβαρότερων ζημιών. Γι’ αυτό οι στόχοι αποκατάστασης του λατομείου και η αναμόρφωση του χώρου για μελλοντικές χρήσεις. Σε ένα μεγάλο τμήμα του χώρου που εξακολουθεί να είναι ανοιχτό νταμάρι, πρέπει να γίνει η κατάλληλη διαμόρφωση του όπως προβλέπεται στην μελέτη αποκατάστασης, (κατασκευή νέων κτιρίων ή υπαίθριων εγκαταστάσεων χώρων πολιτισμού και αναψυχής, αθλητικών χώρων κ.λ.π. με τα αναγκαία έργα υποδομών για οδικές προσβάσεις, ύδρευση, αποχέτευση και ηλεκτροφωτισμό). Επιπλέον πρέπει να γίνουν τα παρακάτω: • Περιφερειακή φύτευση του λατομείου με ζώνες πρασίνου για τον περιορισμό της σκόνης, του θορύβου και της οπτικής όχλησης. • Ανεύρεση και μεταφορά κηποχώματος στο συγκεκριμένο χώρο • Διαμόρφωση φυτωρίου με είδη που ευδοκιμούν και προϋπήρχαν στην περιοχή σύμφωνα με τη μελέτη αποκατάστασης. • Ανεύρεση νερού άρδευσης με σκοπό τη δημιουργία τεχνητών λιμνών.