Τραυματισμοί σπονδυλικής στήλης και πυέλου στο χώρο της ενόργανης γυμναστικής. Φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση

Abstract

Η ενόργανη γυμναστική είναι ένα άθλημα υψηλού βαθμού δυσκολίας, το οποίο περιλαμβάνει έξι όργανα ανδρών (έδαφος, άλμα, μονόζυγο, δίζυγο, κρίκοι, ίππος) και τέσσερα όργανα γυναικών (δοκός, έδαφος, δίζυγο, άλμα) και στο καθένα εκτελούνται διάφορες ασκήσεις. Η εμβιομηχανική είναι σημαντικός παράγοντας αξιολόγησης, εξέτασης, ανάπτυξης και βελτίωσης της τεχνικής και την τελειότητα της απόδοσης. Για να επιτευχθεί η μέγιστη απόδοση ενός αθλητή χρειάζονται πολύωρες προπονήσεις και μεγάλος αριθμός επαναλήψεων. Αυτές οι απαιτήσεις του αθλήματος ευνοούν την εμφάνιση τραυματισμού, κάτι που επισημαίνεται από αρκετούς ερευνητές. Οι Caine (1989), ο Vergouwen (1986), οι Kolt και Kirkby (1999) ισχυρίζονται μεγάλη συχνότητα τραυματισμών, σε αντίθεση με άλλους ερευνητές (Pettrone and Ricciardelli, 1987; Goodway, 1989), οι οποίοι αναφέρουν μικρότερες συχνότητες τραυματισμών. Οι διαφορές αυτές αποδίδονται σε κάποιους ουσιαστικούς παράγοντες στις επιδημιολογικές έρευνες (π.χ. ορισμός των τραυματισμών, ο σχεδιασμός της έρευνας, η μέθοδος καταχώρησης και ο αριθμός των συμμετεχόντων) οι οποίοι κάνουν δύσκολη την σύγκριση μεταξύ τους. Οι παράγοντες κινδύνου ταξινομήθηκαν σε δύο κατηγορίες, τους εσωτερικούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, τα οποία δεν μπορούν να αλλάξουν, και αυτά που μπορούν όπως δύναμη, η ευελιξία, η δεξιοτεχνία της ισορροπίας και άλλες κινητικές δεξιότητες. Η δεύτερη κατηγορία είναι η εξωτερικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αλλάξουν, και είναι τα χαρακτηριστικά του αγωνίσματος, οι περιβαλλοντικές συνθήκες, η τεχνική του αθλήματος και ο σχεδιασμός της προπόνησης (Lisens et al., 198; Van Mechelen, 1996). Σύμφωνα με τον Κυριαλάνη και τους συνεργάτες του (2003) ψηλά ποσοστά τραυματισμού έχουν ως αποτέλεσμα τις συνδεσμικές κακώσεις και τενοντίτιδες. Ως προς την ανατομία των τραυματισμών, μεγάλα ποσοστά έχουν αναφερθεί στα άκρα, και κυρίως στα κάτω άκρα στην ποδοκνημική. Ακολούθως οι τραυματισμοί στο κορμό και τη σπονδυλική δεν είχαν ψηλά ποσοστά. Ωστόσο οι Soler και Calderon αναφέρονται πιο συγκεκριμένα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, στο επίπεδο Ο5 όπου παρουσιάζει ποσοστό 84.9% και ένα μικρότερο ποσοστό 11.88% σε τραυματισμούς στον Ο4 σπόνδυλο. Οι κυριότεροι αθλητικοί τραυματισμοί του αυχένα περιλαμβάνουν ήπιες κακώσεις, όπως μυϊκές θλάσεις αυχενικών μυών και συνδεσμικές κακώσεις από εφελκυστικά φορτία. Όσο για την θωρακική μοίρα περιλαμβάνονται κακώσεις στα μαλακά μόρια και στους σπονδύλους. Όσο για την πύελο αν και συνήθως η λειτουργία της είναι με το μηρό και το ισχίο, στην παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε νευρικές, μυϊκές και συνδεσμικές κακώσεις της πυέλου. Οι τραυματισμοί που εμφανίζονται στην σπονδυλική στήλη και πύελο προέρχονται κυρίως από χρόνιους τραυματισμούς υπέρχρησης, οι οποίοι δεν είχαν αντιμετωπιστεί σωστά, δεν είχαν περιθώριο σωστής επαναφοράς δύναμης, ιδιοδεκτικότητας, αντοχής και ευλυγισίας, με αποτέλεσμα επιδείνωσης της κατάστασης τους. Ο φυσιοθεραπευτής κατανοώντας το άθλημα μπορεί να εφαρμόσει ένα σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης. Στην οξεία φάση θα ξεκινήσει συντηρητικά και σταδιακά θα εφαρμόσει θεραπευτικές ασκήσεις. Τέλος, θα εφαρμόσει λειτουργικές ασκήσεις για την ασφαλέστερη επαναφορά του αθλητή στον αγωνιστικό χώρο. Παρόλ’ αυτά ο προπονητής είναι ένα σημαντικό πρόσωπο για κάθε αθλητή, αφού με την σωστή προπόνηση και την διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης του, μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες τραυματισμού και να τον οδηγήσει στην επιτυχία.