Γλωσσικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου Williams

Abstract

Οι αιτίες που προκαλούν νοητική καθυστέρηση ξεπερνούν τις τριακόσιες πενήντα (Burack, Hodapp&Zigler, 1998). Γενετικές καταστάσεις, όπως οι χρωμοσωμικέςανωμαλιές, που συμβαίνουν κατά τη διαδικασία της μείωσης (ή μίτωσης) των χρωμοσωμάτων, συντελούν στην εμφάνιση διαφόρων ανωμαλιών ή συνδρόμων στο σώμα και τις λειτουργίες του ανθρώπου, όπως τα σύνδρομα Williams, Down, Fragile-X και άλλα. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να παρουσιάσει τα γλωσσικά χαρακτηριστικά των παιδιών με σύνδρομο Williams και να τα συγκρίνει με τα γλωσσικά χαρακτηριστικά άλλων συνδρόμων,καθώς και να μελετήσει το λόγο και την ομιλία ενός Ελληνόπουλου με σύνδρομο Williams, του οποίου τα γλωσσικά χαρακτηριστικά σχολιάστηκαν με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία για την Αγγλική γλώσσα. Τέλος, η μελέτη σκοπεύει να αντιπαραβάλει τυχόν γλωσσικές διαφορές που πιθανόν να οφείλονται στις διαφορετικές δομές των δύο γλωσσών. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε μία ολοκληρωμένη λογοπεδική αξιολόγηση σε μια ήσυχη αίθουσα του σχολείου φοίτησης της συμμετέχουσας, όπου χορηγήθηκαν τα ακόλουθα γλωσσικά εργαλεία: ηΔοκιμασία Φωνητικής και Φωνολογικής Εξέλιξης τουΠανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών, 1995, οι Εικόνες Δράσης - Δοκιμασία Πληροφοριακής και Γραμματικής Επάρκειας των IωάννηΒογινδρούκα, Αθανασίου Πρωτόπαπα και Σταυρούλας Σταυρακάκη, 2009, η ΔοκιμασίαΕκφραστικούΛεξιλογίουμεΕικόνες(ExpressiveOneWordPictureVocabularyTest-Revised – EOWPVT-R) (Gardner, 1990), η ΓλωσσικήΚλίμακαΠροσχολικήςΗλικίας(PreschoolLanguageScale-3–PLS-3) (IrlaLeeZimmerman,VioletteG, Steiner, RobertaEvattPond, JillBoucher&VickyLewis, 1997) και το ΑΘΗΝΑ ΤΕΣΤ (Παρασκευόπουλος, Καλαντζή-Αζίζι&Γιαννίτσας, 1999). Τα δεδομένα μαγνητοφωνήθηκαν και οι απαντήσεις του παιδιού καταγράφηκαν στις ειδικές φόρμες. Αυτή η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε με την σύμφωνη γνώμη του διευθυντή του σχολικού πλαισίου, την συγκατάθεση του εκπαιδευτικού της τάξης, καθώς και με την ενυπόγραφη άδεια των γονέων του παιδιού. Τα αποτελέσματα της μελέτης συμφωνούν σε πολλά σημεία με όσα υποστηρίζει η αγγλική βιβλιογραφία. Οι μόνες διαφορές στις δύο γλώσσεςπαρατηρήθηκαν στους τομείς της μορφολογίας, της σύνταξης και της φωνολογίας. Ως προς τη φωνολογία διαπιστώσαμε ότι το αναπτυξιακό στάδιο της ομιλίας του παιδιού που μελετήθηκε είναι πιο πίσω από το στάδιο του λόγου του. Παράλληλα, διαπιστώσαμε ότι τα λάθη που κάνει είναι ένας συνδυασμός αρθρωτικών και φωνολογικών λαθών. Τέλος, συνειδητοποιήσαμε ότι το παιδί με σύνδρομο Williamsπου μελετήσαμε στα ελληνικά δεν είναι πιο ευφυές απ’ ότι ένα παιδί με σύνδρομο Williams στα αγγλικά επειδή έχει κατακτήσει νωρίτερα κάποια φωνήματα απλώς είναι μια διαφορά τους που οφείλεται στις διαφορετικές ηλικίες κατάκτησης των φωνημάτων στις δύο αυτές γλώσσες. Ως προς τη μορφολογία, καταλήξαμε στο ότι υπάρχει ένα ειδικό έλλειμμα στην μορφολογία στο σύνδρομο Williams το οποίο μας βοηθά να κατανοήσουμε ότι τα φωνολογικά λάθη που κάνει το παιδί που μελετήθηκε δεν ήταν εξ ολοκλήρου φωνολογικά αλλά μορφολογικά π.χ. στο άρθρο ‘’της’’ η απαλοιφή του τελικού συμφώνου /s/ δεν οφειλόταν σε φωνολογικό λάθος καθώς είχε κατακτήσει το φώνημα /s/ σε όλες τις θέσεις αλλά σε μορφολογικό . Το παιδί που μελετήσαμε αντιμετώπιζε αρκετές δυσκολίες στον τομέα της μορφολογίας. Τέλος, ως προς τον τομέα της σύνταξης κατανοούσε πλήρως την παθητική φωνή όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της Γλωσσικής Κλίμακας Προσχολικής Ηλικίας-3,και γενικότερα παρήγαγε καλύτερα προτάσεις με κατάφαση παρά άρνηση όπου αδυνατούσε να τις συνδέσει σε αντίθεση με τα όσα υποστήριζε η βιβλιογραφία. (Rise, Warren&Betz, 2005). Συμπερασματικά, τα γλωσσικά χαρακτηριστικά του παιδιού με συνδρόμου Williamsπου μελετήσαμε στην ελληνική γλώσσα παρουσιάζουν κοινά με όσα υποστηρίζει η αγγλική βιβλιογραφία. Οι μοναδικές τους διαφορές επικεντρώνονται στους τομείς της φωνολογίας, της μορφολογίας και της σύνταξης.Στο συγκεκριμένο σημείο πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις ηλικίες κατάκτησης των φωνημάτων στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα και ότι η ελληνική είναι πιο πλούσια μορφολογικά από ότι η αγγλική. Επίσης μπορούν να απαντηθούν οι υποθέσεις που θέσαμε εξ αρχής. Το αναπτυξιακό στάδιο της ομιλίας του παιδιού που μελετήθηκε είναι πιο πίσω από το στάδιο του λόγου του και η πραγματολογική ικανότητα του παιδιού (χρήση γλώσσας) είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο σε σχέση με τη μορφοσυντατική του ικανότητα.