Χορήγηση και προσαρμογή της δοκιμασίας αντίληψης της γραμματικής TROG-2 σε ενήλικες με αφασία με ομιλούμενη γλώσσα την ελληνική

Abstract

Φτωχή παραμένει ακόμη και σήμερα η έρευνα για την αντίληψη των γραμματικών φαινομένων ενώ στάδια ανάπτυξης έχουν αρχίσει να αναδύονται. Φτωχότερα είναι τα ευρήματα επάνω στον ελληνικό πληθυσμό ειδικά αν εστιάσουμε στον πληθυσμό των ατόμων με αφασία και δει επάνω στην αντίληψη ποικίλων φαινομένων που εξετάζονται ταυτόχρονα. Σκοπός της έρευνας ήταν η προσαρμογή και χορήγηση της δοκιμασίας αντίληψης της γραμματικής TROG-2 σε ενήλικες με αφασία με μητρική γλώσσα την ελληνική. Αυτό αφενός θα πρόσφερε πολύτιμα στοιχεία για την αντίληψη γραμματικών φαινομένων από ασθενείς με διαφορετικά ήδη αφασίας, κι αφετέρου θα αποτελούσε πρόδρομο πιθανής μελλοντικής στάθμισης της δοκιμασίας αυτής στο δύσκολο πληθυσμό των ενηλίκων.

Για την εκπλήρωση του σκοπού της έρευνας χρησιμοποιήθηκε το αγγλικό τεστ TROG-2 μεταφρασμένο και προσαρμοσμένο στην ελληνική γλώσσα, αφού απευθυνόταν σε 21 Έλληνες με αφασία. Η μετάφραση του τεστ έγινε από τον καθηγητή της έρευνας σε συνεργασία με ομάδα προπτυχιακών φοιτητών προγενέστερης έρευνας του τμήματος Λογοθεραπείας στο Ανώτατο τεχνολογκό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Ελλάδος. Το δείγμα της έρευνας ήταν 21 έλληνες με αφασία, και συγκεκριμένα με Αφασία Broca, Αφασία Wernicke, Ανομία, Διαφλοιϊκή Μεικτή Αφασία, Διαφλοιϊκή Κινητική Αφασία και Διαφλοιϊκή Αισθητηριακή Αφασία, από τους οποίους ο μικρότερος ήταν 21 ετών και ο μεγαλύτερος 85 ετών. Το δείγμα συλλέχθηκε από το Κέντρο Αποθεραπείας και Αποκατάστασης «ΑΝΑΠΛΑΣΗ», από τον Ελληνικό Σύλλογο για την Αφασία και από ιδιωτικούς χώρους (κατοικίες) των συμμετεχόντων από διάφορες περιοχές της Αθήνα.

Όσον αφορά τη διαδικασία χορήγησης του TROG – 2, αυτό εξετάζει 20 γραμματικά φαινόμενα μέσω 80 προτάσεων, όπου η κάθε πρόταση αντιστοιχεί σε μια σωστή εικόνα που ο εξεταζόμενος καλείται, έπειτα από ακουστική εντολή, να επιλέξει ανάμεσα σε άλλες τρεις εικόνες - διασπάστες. Το κάθε γραμματικό φαινόμενο (block) αποτελείται από 4 εικόνες/τμήματα (items). Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της αντίληψης των γραμματικών δομών χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS προκειμένου να εξαχθούν τα απαραίτητα δεδομένα με σκοπό να απαντηθούν τα ερευνητικά ερωτήματα. Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται μέσα από αυτή την έρευνα σχετικά με το πρώτο ερευνητικό ερώτημα δείχνουν ότι η γραμματική αντίληψη έχει επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό μετά την εγκεφαλική βλάβη τόσο στις αφασίες πρόσληψης όσο και στις αφασίες εκπομπής, με τις πρώτες να εμφανίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες λόγω της σοβαρά διαταραγμένης κατανόησής τους. Επιπλέον, πριν αλλά και κατά τη χορήγηση του τεστ παρατηρήθκαν κάποιες αμφισημίες μεταξύ των απαντήσεων, που ήταν αναπόφευκτες λόγω της μετάφρασης από τη μια γλώσσα στην άλλη. Όσες εντοπίστηκαν πριν τη χορήγηση επιλύθηκαν και προσαρμόστηκαν στην παρούσα μελέτη. Αυτές που εντοπίστηκαν κατά τη χορήγηση δεν ήταν δυνατό να τροποποιηθούν, επομένως προτείνεται η προσαρμογή τους στα ελληνικά δεδομένα για επόμενους ερευνητές που θα ασχοληθούν περαιτέρω με την έρευνα αυτή.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας φάνηκε ότι οι ενήλικες με αφασία είναι ένας πληθυσμός με εξαιρετικό ενδιαφέρον. Είναι ένας πληθυσμός που αν μελετηθεί πολύπλευρα και σε βάθος πιθανώς να δώσει πολύτιμα ευρήματα για τον κλάδο της Λογοθεραπείας. Επίσης, το τεστ TROG-2, όπως φάνηκε, είναι ένα τεστ μεγάλης σημαντικότητας, καθώς δεν υπάρχει άλλο παρόμοιο στη χώρα μας που να εξετάζει αποκλειστικά την αντίληψη της γραμματικής. Επομένως, αυτό που συνίσταται είναι η περαιτέρω έρευνα πάνω στο τεστ αυτό σε μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες ενηλίκων, ώστε να αποκτήσει το τεστ αξιοπιστία και εγκυρότητα με απώτερο σκοπό τα στάθμισή του σε ελληνικό πληθυσμό.

Η παρούσα πτυχιακή εργασία αποτελείται από τέσσερα επιμέρους κεφάλαια.

Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στις έννοιες της επικοινωνίας, του λόγου, της ομιλίας και της γλώσσας, καθώς και στα συστατικά από τα οποία αποτελείται ο λόγος, εφόσον η κυρίως μελέτη εστιάζει σε ένα από τα συστατικά του, τη μορφολογία. Εν συνεχεία, γίνεται μια αναφορά στα γραμματικά φαινόμενα που εξετάζει το TROG-2. Έπειτα, στο ίδιο κεφάλαιο πραγματοποιείται βιβλιογραφική ανασκόπηση γύρω από τη διαταραχή πάνω στην οποία γίνεται η μελέτη. Πιο συγκεκριμένα, πρώτα γίνεται αναφορά στην ανατομία του λόγου και στη συνέχεια το κεφάλαιο εστιάζει στον όρο «Αφασία», τα αίτια αυτής, αλλά και τα είδη της. Επιπλέον, αναλύεται αδρά και το φαινόμενο του αγραμματισμού.

Τα υπόλοιπα τρία κεφάλαια αποτελούν την «καρδιά» της έρευνας. Αναλυτικά, το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στον αγραμματισμό και τις τρεις βασικές ερμηνείες που του έχουν αποδοθεί, ενώ στη συνέχεια αναλύεται η μεθοδολογία της έρευνας και το δείγμα των συμμετεχόντων. Ωστόσο, τα δύο τελευταία κεφάλαια είναι αυτά με τη μεγαλύτερη σημαντικότητα, αφού σε αυτά αναλύονται τα ευρήματα της μελέτης και οι περιορισμοί της.