Κατονομασία ουσιαστικών και ρημάτων σε τυπικό γηριατρικό πληθυσμό

Abstract

Η «φυσιολογική» γήρανση συνοδεύεται από νευροανατομικές, νευροφυσιολογικές, γνωστικές και γλωσσικές αλλαγές. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στις αλλαγές στην κατανόηση και παραγωγή λόγου, στις δυσκολίες λεξικής ανάκλησης και ειδικότερα στην κατονομασία αντικειμένων (ουσιαστικών) και δράσεων (ρημάτων). Αρχικά, γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τις αλλαγές που παρατηρούνται κατά τη γήρανση και επιχειρείται η ερμηνεία τους βάση θεωρητικών μοντέλων παραγωγής λέξεων. Σε δεύτερη φάση, γίνεται αναφορά στην πιλοτική έρευνα που πραγματοποιήθηκε με σκοπό να μελετηθεί η ικανότητα κατανόησης και παραγωγής αντικειμένων και δράσεων σε «φυσιολογικούς» ηλικιωμένους ενήλικες. 40 άνδρες και γυναίκες ηλικίας από 65 έως 75 ετών αξιολογήθηκαν μέσω της Ελληνικής Δοκιμασίας Αντικειμένων και Δράσεων (G.O.A.T), η οποία αποτελεί μία δοκιμασία κατανόησης και κατονομασίας μέσω εικόνων. Στην παρούσα έρευνα υπολογίστηκαν τα ποσοστά απόδοσης και αναλύθηκαν οι τύποι λαθών. Το ποσοστό απόδοσης στην κατανόηση ανήλθε στο 100% και για τα ρήματα και για τα ουσιαστικά. Τα ποσοστά απόδοσης στην κατονομασία ήταν μεγαλύτερα του 90% και για τα ρήματα και για τα ουσιαστικά, ενώ φάνηκε ότι η κατονομασία ρημάτων ήταν δυσκολότερη για τους συμμετέχοντες απ’ ό,τι η κατονομασία ουσιαστικών. Ο τύπος των λαθών που κυριάρχησε ήταν τα σημασιολογικά λάθη, ιδιαίτερα στην κατονομασία δράσεων. Παρόμοια με τις έρευνες των Nicholas, Obler, Albert & Goodglass (1985), της Au κ.α. (1995) και των Mackay, Connor, Albert & Obler (2002), συμπεραίνουμε ότι τα λάθη που προέκυψαν στη δοκιμασία κατονομασίας πιθανόν να οφείλονται σε δυσκολίες λεξικής ανάκλησης, δηλαδή στην πρόσβαση και ανάκληση των φωνολογικών αναπαραστάσεων των λέξεων.