Ενδοσχολική βία και ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού

Abstract

Η ενδοσχολική βία είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, το οποίο απασχόλησε τον ευρωπαϊκό χώρο τα τελευταία είκοσι χρόνια. Τα κύρια στοιχεία της αποτελούν η επιβολή της βούλησης, η πρόκληση ζημίας ή βλάβης, η απειλή εκφοβισμού κακομεταχείρισης και κακοποίησης. Εκφράζεται κυρίως με σωματική, ψυχολογική, λεκτική σεξουαλική κακοποίηση και βανδαλισμούς. Η βίαιη συμπεριφορά μπορεί να απευθύνεται είτε, σε μαθητές, είτε σε εκπαιδευτικούς ή σε σχολική περιουσία. Βασικοί παράγοντες που σχετίζονται με την σχολική βία είναι το οικογενειακό περιβάλλον, το φιλικό περιβάλλον, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, το σχολείο και η κοινωνία. Από την άλλη, οι σχολικοί κοινωνικοί λειτουργοί είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ οικογένειας, σχολείου και κοινότητας. Στο ζήτημα της σχολικής βίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι τόσο στο πρωτογενές επίπεδο που αφορά τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των περιστατικών όσο και στο δευτερογενές επίπεδο που αφορά την πρόληψη και ευαισθητοποίηση. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας και η καταγραφή των απόψεων και εμπειριών των σχολικών κοινωνικών λειτουργών. Το δείγμα της έρευνας ήταν εννέα κοινωνικοί λειτουργοί από διάφορες πόλεις της Ελλάδας που εργάζονται σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ήταν η δειγματοληψία χιονοστιβάδας και για τη συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκαν τηλεφωνικές συνεντεύξεις. Με βάση τα ευρήματα της έρευνας η σχολική βία είναι ένα συχνό φαινόμενο το οποίο, εμφανίζεται κυρίως σε λεκτική και σωματική μορφή, εκδηλώνεται περισσότερο από τα αγόρια και συνήθως απευθύνεται σε μαθητές. Βασικός παράγοντας για την εμφάνιση της είναι η οικογένεια. Ο ρόλος των κοινωνικών λειτουργών στα περιστατικά ενδοσχολικής βίας επικεντρώνεται στην συνεργασία με την οικογένεια και το εκπαιδευτικό προσωπικό και στη διασύνδεση του σχολείου και της οικογένειας με άλλους φορείς. Συμπερασματικά, η σχολική βία εμφανίζεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα γεγονός που υποδεικνύει την αναγκαιότητα στελέχωσης μόνιμων κοινωνικών λειτουργών. Ωστόσο, ο χρόνος εργασίας τους είναι περιορισμένος, με αποτέλεσμα εκπαιδευτικοί και γονείς να αντιμετωπίζουν με δυσπιστία το ρόλο τους.