Συμπεριφορική χρηματοοικονομική: Η λήψη των επενδυτικών αποφάσεων

Abstract

Η συμπεριφορική χρηματοοικονομική αποτελεί ένα κομμάτι των χρηματοοικονομικών που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει όλο και μεγαλύτερη αποδοχή από την επιστημονική κοινότητα. Ο κλάδος αυτός των χρηματοοικονομικών βασίζεται στην ιδέα ότι τα άτομα είναι πολύ πιθανό να επηρεάζονται από ψυχολογικούς παράγοντες κατά τη διαμόρφωση της κρίσης τους. Συνεπώς, οι επενδυτές, χωρίς να το αντιλαμβάνονται, μπορεί εύκολα να λειτουργούν ενάντια στο συμφέρον τους πολύ πιο συχνά από ότι είναι δυνατόν να πιστεύουμε. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η βασική ιδέα για το πως συμπεριφέρονται οι επενδυτές κατά τη λήψη των επενδυτικών τους αποφάσεων αντλούνταν από την παραδοσιακή χρηματοοικονομική θεωρία που στηρίζεται θεμελιωδώς στην έννοια της ορθολογικότητας και στο πως τα άτομα επιδιώκουν πάντα να μεγιστοποιούν τη χρησιμότητα τους. Στηριζόμενοι σε ισχυρές θεωρητικές αποδείξεις που ανέδειξαν σταδιακά διάφοροι ερευνητές, η λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς και η λήψη αποφάσεων των επενδυτών έγιναν έννοιες που αλληλοϋποστήριζαν η μία την άλλη καθώς διαπνέονταν από την ίδια βασική πεποίθηση, αυτή της ορθολογικότητας. Ωστόσο μέσα από ευρήματα που εντοπίζονταν σταδιακά, η παραδοσιακή χρηματοοικονομική άρχισε να πιστεύεται πως δεν είναι το υπόδειγμα που αντιπροσωπεύει εντελώς ορθά τη λειτουργία της χρηματιστηριακής αγοράς και τον τρόπο που οι επενδυτές λαμβάνουν αποφάσεις. Αυτήν ακριβώς την τεκμηρίωση ενισχύει η συμπεριφορική χρηματοοικονομική, η οποία περιγράφει από τη μια τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων των ατόμων με διαφορετικό τρόπο και από την άλλη τον παράγοντα της ψυχολογίας που επηρεάζει καθοριστικά τους επενδυτές. Συνεπώς, τα άτομα που δραστηριοποιούνται στην χρηματιστηριακή αγορά επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από τον παράγοντα της ψυχολογίας κατά τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων. Η ψυχολογία με τη σειρά της είδαμε ότι λαμβάνεται υπόψη από τη συμπεριφορική χρηματοοικονομική και επομένως η συμπεριφορική χρηματοοικονομική είναι που διευκολύνει την κατανόηση της λειτουργίας της χρηματιστηριακής αγοράς και τη διαδικασία λήψης των επενδυτικών αποφάσεων από τα άτομα. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία επικεντρωνόμαστε στον τρόπο που λειτουργούν οι επενδυτές στην αγορά και λαμβάνουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις υπό το πρίσμα της συμπεριφορικής χρηματοοικονομικής, ξεκινώντας όμως από την ορθολογική αντίληψη των ερευνητών και συνεχίζοντας στο υπόδειγμα που αντιπροσωπεύει τη συμπεριφορική χρηματοοικονομική. Ακόμη, γίνεται αναφορά σε μερικά βασικά συμπεριφορικά σφάλματα μεροληψίας τα οποία επηρεάζουν τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων των ατόμων. Τέλος, το κομμάτι της εμπειρικής διερεύνησης της παρούσας πτυχιακής εργασίας, το οποίο βασίζεται στην έρευνα που είχαν κάνει οι Kahneman & Tversky (1979), επικεντρώνεται στην συλλογή στοιχείων που αποδεικνύουν την αδυναμία του υποδείγματος της παραδοσιακής χρηματοοικονομικής, κατά τη λήψη αποφάσεων, να εξηγήσει κάποιες συμπεριφορές των ατόμων. Τα συμπεράσματα που αντλούνται μέσα από τη διερεύνηση του θέματος δίνουν σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο που βλέπει η συμπεριφορική χρηματοοικονομική τη λήψη των αποφάσεων από τους επενδυτές. Επίσης, μέσα από την εμπειρική έρευνα καταγράφεται η αδυναμία της παραδοσιακής χρηματοοικονομικής να στηρίξει τα πορίσματά της εξαιτίας της μη δυνατότητας να ερμηνεύσει ορισμένα φαινόμενα.