Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Νέες συνθήκες στην Ελλάδα. Μελέτη περίπτωσης

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία, η οποία πραγματοποιείται στα πλαίσια των προπτυχιακών σπουδών μας, στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Ελλάδας, του τμήματος «Διοίκηση Επιχειρήσεων», έχει ως βασική θεματολογία την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία. Αποτελεί μια προσπάθεια μελέτης του Τρίτου Οικονομικού Τομέα, με στόχο την κατανόηση και σύνδεσή του με τις σημερινές οικονομικό-κοινωνικές συνθήκες, υπό τη βαθιά οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας. Είναι γεγονός, ότι η εξέλιξη της οικονομίας μιας χώρας συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές, θεσμικές και κοινωνικές συνθήκες, στις οποίες δρα. Το μακροοικονομικό περιβάλλον των επιχειρήσεων, με την παγκοσμιοποιημένη πλέον διαρκή οικονομική μεταβλητότητα, έχει δημιουργήσει ένα γενικότερο πλαίσιο συρρίκνωσης οικονομικών και κοινωνικών μεγεθών. Στον αντίποδα, η ανάπτυξη των Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας έρχεται να αναδείξει τη συλλογική στράτευση προς το κοινωνικό, περιβαλλοντικό και πολιτιστικό όφελος, ως πρωταρχικό μέλημα έναντι του ιδιωτικού, ατομικού κέρδους. Το πρώτο κεφάλαιο, αναφέρεται στην προσπάθεια ένταξης του Τρίτου Τομέα στο σύγχρονο οικονομικό πεδίο δράσης, εξετάζεται διαχρονικά η έννοια του κοινωνικού επιχειρείν και παρουσιάζονται στοιχεία από την Ευρωπαϊκή εξέλιξή του. Στο δεύτερο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το νομικό πλαίσιο της Κοινωνικής Οικονομίας, όπως αυτή θεσμοθετήθηκε και οριοθετήθηκε- μόλις πριν λίγα χρόνια- στη χώρα μας. Διερευνώνται επίσης τα βασικά σημεία των Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας, όπως οι κύριοι τομείς δραστηριοποίησης, οι χρηματοδοτικές πηγές, τα κύρια προβλήματα και οι ελλείψεις που εμποδίζουν την πορεία τους, καθώς και τα μέτρα-δράσεις που λαμβάνονται για την προώθησή τους. Το επόμενο κεφάλαιο αποτελεί μία ποσοτική, πρωτογενή Έρευνα Αγοράς, που πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων, για την καταγραφή του κοινωνικού αντίκτυπου και το βαθμό ενημέρωσης των πολιτών, όσον αφορά τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια, μελετάται η κοινωνική επιχείρηση «Ανακυκλώνω στην Πηγή» η οποία δραστηριοποιείται στην Πάτρα και παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον λόγω της δράσης της, στην ανάπτυξη και προώθηση της συνειδητής στάσης ζωής στον οικολογικό/περιβαλλοντικό τομέα. Ακολουθεί η διεξαγωγή συμπερασμάτων και προτάσεις, για αποτελεσματικότερη διαχείριση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Τέλος, θεωρήθηκε σκόπιμο να παρουσιάσουμε την προσωπική μας οπτική και στάση.

Η παρούσα πτυχιακή εργασία, η οποία πραγματοποιείται στα πλαίσια των προπτυχιακών σπουδών μας, στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Ελλάδας, του τμήματος «Διοίκηση Επιχειρήσεων», έχει ως βασική θεματολογία την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία. Αποτελεί μια προσπάθεια μελέτης του Τρίτου Οικονομικού Τομέα, με στόχο την κατανόηση και σύνδεσή του με τις σημερινές οικονομικό-κοινωνικές συνθήκες, υπό τη βαθιά οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας. Είναι γεγονός, ότι η εξέλιξη της οικονομίας μιας χώρας συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές, θεσμικές και κοινωνικές συνθήκες, στις οποίες δρα. Το μακροοικονομικό περιβάλλον των επιχειρήσεων, με την παγκοσμιοποιημένη πλέον διαρκή οικονομική μεταβλητότητα, έχει δημιουργήσει ένα γενικότερο πλαίσιο συρρίκνωσης οικονομικών και κοινωνικών μεγεθών. Στον αντίποδα, η ανάπτυξη των Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας έρχεται να αναδείξει τη συλλογική στράτευση προς το κοινωνικό, περιβαλλοντικό και πολιτιστικό όφελος, ως πρωταρχικό μέλημα έναντι του ιδιωτικού, ατομικού κέρδους. Το πρώτο κεφάλαιο, αναφέρεται στην προσπάθεια ένταξης του Τρίτου Τομέα στο σύγχρονο οικονομικό πεδίο δράσης, εξετάζεται διαχρονικά η έννοια του κοινωνικού επιχειρείν και παρουσιάζονται στοιχεία από την Ευρωπαϊκή εξέλιξή του. Στο δεύτερο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το νομικό πλαίσιο της Κοινωνικής Οικονομίας, όπως αυτή θεσμοθετήθηκε και οριοθετήθηκε- μόλις πριν λίγα χρόνια- στη χώρα μας. Διερευνώνται επίσης τα βασικά σημεία των Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας, όπως οι κύριοι τομείς δραστηριοποίησης, οι χρηματοδοτικές πηγές, τα κύρια προβλήματα και οι ελλείψεις που εμποδίζουν την πορεία τους, καθώς και τα μέτρα-δράσεις που λαμβάνονται για την προώθησή τους. Το επόμενο κεφάλαιο αποτελεί μία ποσοτική, πρωτογενή Έρευνα Αγοράς, που πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων, για την καταγραφή του κοινωνικού αντίκτυπου και το βαθμό ενημέρωσης των πολιτών, όσον αφορά τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια, μελετάται η κοινωνική επιχείρηση «Ανακυκλώνω στην Πηγή» η οποία δραστηριοποιείται στην Πάτρα και παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον λόγω της δράσης της, στην ανάπτυξη και προώθηση της συνειδητής στάσης ζωής στον οικολογικό/περιβαλλοντικό τομέα. Ακολουθεί η διεξαγωγή συμπερασμάτων και προτάσεις, για αποτελεσματικότερη διαχείριση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Τέλος, θεωρήθηκε σκόπιμο να παρουσιάσουμε την προσωπική μας οπτική και στάση.