Οι γυναίκες στη διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων Διερευνώντας τις απόψεις των προϊσταμένων νηπιαγωγών του νομού Αρκαδίας

Abstract

Εισαγωγή: Οι γυναίκες τις τελευταίες δεκαετίες αναλαμβάνουν θέσεις διοίκησης σε οργανισμούς και επιχειρήσεις, παρόλα αυτά η ανάληψη πολύ υψηλών διοικητικών καθηκόντων παραμένει «αντρική υπόθεση». Το ίδιο συμβαίνει και στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, υποδηλώνοντας έτσι ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μια «γυάλινη οροφή» δυσκολιών, ορατά και αόρατα εμπόδια δηλαδή, τα οποία βασίζονται κυρίως σε περιορισμένες πεποιθήσεις, προκαταλήψεις και κοινωνικά στερεότυπα. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας, είναι να διερευνήσει τις απόψεις των γυναικών Προϊσταμένων Νηπιαγωγών του νομού Αρκαδίας σχετικά με τη διοίκηση των σχολικών μονάδων. Συγκεκριμένα, διερευνάται ο τρόπος άσκησης διοίκησης από τις ίδιες, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά σε συνδυασμό με την παράλληλη άσκηση του διδακτικού έργου, αλλά και η έμφυλη διάσταση της γυναικείας ηγεσίας. Υλικό και μέθοδος: Αναλυτικότερα, επιχειρείται μέσω της μεθόδου της ημιδομημένης συνέντευξης, ο εντοπισμός, η διερεύνηση και η συστηματική καταγραφή των υποκειμενικών αντιλήψεων εννέα (9) Προϊσταμένων Νηπιαγωγών που υπηρετούν σε σχολεία του Νομού Αρκαδίας, σχετικά με την εφαρμογή των λειτουργιών της διοίκησης, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά συνδυαστικά με τα διδακτικά τους καθήκοντα, το στυλ ηγεσίας που υιοθετούν οι ίδιες καθώς και τα έμφυλα στερεότυπα τα οποία συχνά καλούνται να διαχειριστούν. Τέλος, γίνεται προσπάθεια να σκιαγραφηθούν οι διοικητικές δεξιότητες που πρέπει να χαρακτηρίζουν την Προϊσταμένη του Νηπιαγωγείου, ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα η σχολική μονάδα. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι προϊσταμένες των νηπιαγωγείων αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα κατά την άσκηση των διοικητικών τους καθηκόντων, καθώς είναι υποχρεωμένες να ασκούν παράλληλα και το διδακτικό τους έργο. Οι προϊστάμενες νηπιαγωγοί επιλέγουν το δημοκρατικό στυλ ηγεσίας, ενώ προσπαθούν να βελτιώνονται συνεχώς και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις περιστάσεις και τους φορείς που έχουν να διαπραγματευτούν κάθε φορά. Όσον αφορά στα έμφυλα στερεότυπα, υφίστανται και στον χώρο της προσχολικής εκπαιδευτικής ηγεσίας και αντιμετωπίζονται με ανάλογο τρόπο κάθε φορά. Συμπεράσματα: Συμπερασματικά διαπιστώνεται ότι οι προϊσταμένες των νηπιαγωγείων προτιμούν την άσκηση του διδακτικού έργου από τα διοικητικά καθήκοντα, καθώς αυτά απαιτούν περισσότερο χρόνο αλλά και ψυχολογική πίεση από τις ίδιες. Επιπλέον, το στυλ άσκησης ηγεσίας τους δεν εξαρτάται από το φύλο όσο από τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα της κάθε προϊσταμένης με αποτέλεσμα πολλές φορές να ταυτίζεται με εκείνο των αντρών διευθυντών. Τέλος, ακόμη και στον χώρο της εκπαίδευσης διαπιστώνεται ότι οι γυναίκες προϊσταμένες αντιμετωπίζουν έμφυλες στερεοτυπικές συμπεριφορές τις οποίες προσπαθούν με τον τρόπο τους να εξαλείψουν.