Διερεύνηση των επιπτώσεων των διαταραχών κατάποσης στην ποιότητα ζωής ασθενών με Καρκίνο Κεφαλής και Τραχήλου

Abstract

Ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου (ΚΚ&Τ) και η θεραπεία του προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στη σίτιση, την επικοινωνία και την εμφάνιση, που οδηγούν σε ελλείμματα στην καθημερινή ζωή των ασθενών (Vartanian et al., 2009). Η δυσφαγία είναι συχνή επιπλοκή σε ασθενείς με ΚΚ&Τ. Δυσχεραίνει την ποιότητα ζωής γιατί προκαλεί λειτουργικούς και κοινωνικούς περιορισμούς, διατροφικές ανεπάρκειες και διαταραχές στη διάθεση των ασθενών (Guedes et al., 2012). Σκοπός: Η παρούσα έρευνα έχει σαν στόχο να καθοριστούν οι νόρμες για την ποιότητα ζωής του υγιούς πληθυσμού (χωρίς προβλήματα στην κατάποση που οφείλονται σε ΚΚ&Τ) βασισμένες σε τρία ερωτηματολόγια (MD Anderson Dysphagia Inventory, Eating Assessment Tool – 10, Beck’s Depression Inventory) και να ελεγχθεί η εγκυρότητα και αξιοπιστία των εργαλείων αυτών ώστε μετέπειτα σε άλλη έρευνα να διερευνηθούν οι επιπτώσεις των διαταραχών κατάποσης των ασθενών με ΚΚ&Τ στην ποιότητα ζωής τους. Μέθοδος: Ο πληθυσμός που έλαβε μέρος στην έρευνα είναι 101 άτομα, που χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα αποτελείται από 100 υγιείς ενήλικες, 57 γυναίκες και 43 άνδρες ηλικίας 20 – 81, και η άλλη ομάδα από έναν ασθενή με ΚΚ&Τ. Το έντυπο που δόθηκε στις δύο ομάδες διέφερε ως προς τις πληροφορίες για το ιστορικό του ατόμου, με βασική διαφορά ότι το ιστορικό για τους ασθενείς ζητούσε αναλυτικές πληροφορίες για τον ΚΚ&Τ. Η ένταξη των συμμετεχόντων στην έρευνα έγινε μετά την υπογραφή της άδειας συμμετοχής και στη συνέχεια ακολούθησε η συμπλήρωση των στοιχείων του άτομου και των τριών ερωτηματολογίων που προαναφέρθηκαν. Για την ένταξη στην ομάδα των υγειών πραγματοποιήθηκε και ένας γρήγορος έλεγχος των κρανιακών νεύρων και ένα screening κατάποσης. Ο πληθυσμός συλλέχθηκε από το περιβάλλον των ερευνητών. Αποτελέσματα: Προκειμένου να αποδειχθεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των τριών εργαλείων (MDADI, EAT-10, BDI) που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα, χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Cronbach’s Alpha. Αυτός ο δείκτης μέτρησης της συνοχής ήταν πάνω από 0,7 και για τα τρία ερωτηματολόγια, γεγονός που αποδεικνύει ότι είναι αξιόπιστα εργαλεία για τον ελληνικό πληθυσμό. Από την περιγραφική και επαγωγική ανάλυση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων, προκύπτει ότι για το MDADI η επικρατούσα απάντηση για το δείγμα των υγειών ήταν το ε (διαφωνώ αρκετά). Στο EAT-10, το 85% των συμμετεχόντων από την ομάδα των υγειών είχε συνολική βαθμολογία 0 και στο BDI το 94% είχε συνολική βαθμολογία 0-10. Όσον αφορά τον ασθενή με ΚΚ&Τ, στο MDADI είχε επικρατούσα απάντηση το β (συμφωνώ), στο EAT-10 είχε συνολική βαθμολογία 28 και στο BDI 32. Συμπεράσματα: Όπως φάνηκε οι υγιείς συμμετέχοντες (που δεν έχουν προβλήματα κατάποσης που οφείλονται σε ΚΚ&Τ) έχουν καλή ποιότητα ζωής. Τα ποσοστά που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν νόρμες για τον υγιή πληθυσμό σε μετέπειτα έρευνες που θα συμπεριλάβουν ένα ικανοποιητικό σε μέγεθος δείγμα ασθενών με ΚΚ&Τ.