Η ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΠΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Abstract

Σπαστικότητα ορίζουμε μια από τις βασικές αλλοιώσεις του μυϊκού τόνου. Είναι μία κινητική διαταραχή που εξαρτάται από την αύξηση των μυοτατικών αντανακλαστικών που παράλληλα αυξάνεται κι η ένταση των τενόντιων αντανακλαστικών. H βλάβη εμφανίζεται στον ανώτερο κινητικό νευρώνα, είτε από μια βλάβη στο πυραμιδικό σύστημα είτε από μια βλάβη σε παρακείμενες κατιούσες οδούς όπως το φλοιονωτιαίο δεμάτιο. Όταν υπάρχει σπαστικότητα έχουμε αυξημένη δυσκαμψία των μυών η οποία οδηγεί σε μεγάλη κατανάλωση ποσοτήτων ενέργειας για την εκτέλεση των καθημερινών κινήσεων και δραστηριοτήτων, εμποδίζοντας τον ασθενή ακόμα και στην όρθια θέση, αφού επηρεάζονται κυρίως οι αντιβαρικοί μύες του σώματος που μας βοηθούν να σταθούμε. Η αυξημένη μυϊκή δραστηριότητα δεν παρατηρείται σε σπαστικούς ασθενείς σε κατάσταση ηρεμίας, αλλά εκδηλώνεται μόνο όταν το αντανακλαστικό ενεργοποιείται οικειοθελώς ή ακούσια. Αρχικά πρέπει να θυμόμαστε πως η σπαστικότητα είναι ουσιαστικά μία αντίσταση στην κίνηση, εμφανίζεται στην παθητική κινητοποίηση σαν ένα “μάγκωμα” κατά την έκταση του μυός. Η νεύρωση των μυών γίνεται από τους α κινητικούς νευρώνες, με το φυσιολογικό μυϊκό τόνο να συναρτάται άμεσα με την εκτατικότητα των εκάστοτε μυών, η οποία καθορίζεται από τα κατιόντα δεμάτια που καταλήγουν στους νευρώνες που προαναφέραμε. Βασικά χαρακτηριστικά που εμφανίζει η σπαστικότητα, είναι ο κλώνος το φαινόμενο του σουγιά, το αντανακλαστικό του Babinski και η σπαστική δυστονία. Σημαντικές επιπτώσεις της σπαστικότητας στο ανθρώπινο σώμα μπορούμε να εντοπίσουμε και στη βάδιση, το λεγόμενο «σπαστικό βάδισμα». Η αξιολόγηση της σπαστικότητας γίνεται με την κλίματα “Ashworth” με βαθμό αξιολόγησης από το «0» ο οποίος δηλώνει ότι δεν υπάρχει αύξηση στον μυϊκό τόνο/ φυσιολογικός μυϊκός τόνος και καταλήγει στον βαθμό «4» ο οποίος δηλώνει την εμφάνιση ακαμψίας στα προσβεβλημένα μέρη, είτε στην έκταση είτε στην κάμψη. Θεωρείται απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή η οποία εξαρτάται από την προσβεβλημένη περιοχή και τους μύες που έχουν υποστεί βλάβη. Όσον αφορά τη φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση, στόχος είναι η διάταση των μυών, όπου με την έκταση κατφέρνουμε να ενεργοποιηθούν οι ιδεξοελαστικές ιδιότητες στη μονάδα των μυών και των τενόντων. Για την αποκατάσταση της λειτουργικής κινητικότητας εκτός από τη διάταση των μυών εφαρμόζεται η συστηματική άσκηση των μυών ώστε να αυξήσουμε τη δύναμή τους. Μια άλλη φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση για τη μείωση της σπαστικότητας και την επαναφορά στη λειτουργικότητα είναι η τεχνική Bobath, όπου βοηθά στη μείωση των προωθητικών κι ορθοστατικών αντανακλαστικών με έμφαση στη στάση του σώματος και στα άκρα. Στην παρούσα πτυχιακή μας θα παρουσιάσουμε το φαινόμενο της σπαστικότητας, την παθοφυσιολογία της, τα σημεία του σώματος που επηρεάζονται, πως θα πραγματοποιηθεί η αξιόληγηση της, γενικές πληροφορίες και χρήσιμες οδηγίες για την αντιμετώπισή της.