Ανοσοτοξολογία ιχθύων

Abstract

Με δεδομένη την αποφασιστική σημασία του ανοσοποιητικού συστήματος για την υγεία του οργανισμού, η οποιαδήποτε δυσλειτουργία του μπορεί να έχει σοβαρές φυσιολογικές και οικολογικές συνέπειες. Η τεράστια βιολογική ποικιλία των Ιχθύων, που εκτείνεται σε κάθε είδους υδάτινο βιότοπο, μπορεί να δεχθεί επιδράσεις, διαφορετικής έντασης και διάρκειας, από μια επίσης εντυπωσιακή ποικιλία τοξικών παραγόντων που μπορεί να εμφανίζονται στο άμεσο περιβάλλον τους και να έρχονται σε άμεση συνάφεια με τον οργανισμό τους, εισερχόμενοι μέσω των εξωτερικών επιθηλίων δια της τροφής ή/και του νερού, και προκαλώντας διάφορες τοξικοπαθολογικές αλλοιώσεις και διαταραχές πέραν του συνδρόμου γενικής παθοφυσιολογικής καταπόνησης. Οι τοξικές αυτές επιδράσεις ερευνώνται παλαιόθεν ως έχουσες άμεση επίπτωση στην υγεία και ευεξία των ιχθύων· ειδικότερα, τέτοιες επιδράσεις στο ανοσοποιητικό μπορούν να συνεπάγονται έως και σημαντική ανοσοκαταπίεση, λόγω βλαβών που επέρχονται στους ιστούς του συστήματος, ακόμη και εν τη απουσία άλλων παθολογικών επιπτώσεων, πράγμα που μπορεί να επιτρέψει την δημιουργία σοβαρών προβλημάτων υγείας σε όλα τα βιολογικά στάδια των ιχθύων ως εκ της μόνιμης παρουσίας διαφόρων βιολογικών απειλών που το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει, κατά κανόνα, επιτυχώς. Οι μελέτες που έχουν γίνει επ’ αυτού, έως σήμερα έχουν δώσει αρκετά χρήσιμα στοιχεία για την τοξικότητα πολλών ρυπαντών του υδάτινου περιβάλλοντος και τα συνακόλουθα ανοσοτροποποιητικά αποτελέσματά τους αλλά δεν έχουν καταλήξει, όπως ήταν αναμενόμενο, σε οριστικά συμπεράσματα πλην της επιβεβαίωσης της σοβαρότητας του εν γένει ζητήματος. Μια σαφής διάκριση μπορεί, ίσως, να γίνει μεταξύ αγρίων και εκτρεφομένων ιχθυοπληθυσμών ως προς την φύση και τον έλεγχο των απειλών και των αποτελεσμάτων της οποιασδήποτε τοξικής επίδρασης στο ανοσοποιητικό σύστημα· στην δεύτερη περίπτωση οι τελικές επιπτώσεις θα είναι απλώς οικονομικές, ενώ στην πρώτη κυρίως οικολογικές. Abstract The fish immune system is of paramount importance to the health and well-being of the animals and the populations thereof. Fish represent a very important constituent of nearly every aquatic habitat and are particularly diverse in biological terms. Water pollution and contamination with toxic chemicals is a huge environmental challenge; this includes a vast range of potentially hazardous substances which can have adverse impacts on the organisms and disrupt their normal functions with serious ecological consequences. Given the nature of the immune system as a constant guardian of individual health against any biological threat, which is almost certain to appear sooner or later, the possible immunotoxic effects of any noxious chemical that might enter the body from its external structures into the systemic milieu, could signify an indirect health problem and come to be life-threatening, even in the absence of other pathological implications. The research on this general subject has produced an accumulating amount of data that are absolutely affirmative to the seriousness of this issue. Many types of immunodepressive impacts have been described, based on a variety of studies and experimental set-ups; these impacts are due to mechanisms of toxicity not fully clarified but, anyway, resulting in damages to the normal functioning of one or more constitutive elements of the system. The evidence, however, is not invariably conclusive owing not only to the complex nature of the immune system and of the biological variation of the animals tested vis-à-vis any suspect substance but, also, to the – perhaps inevitable – lack of standardization regarding the exposure protocols used. At any rate, with respect to the possible ramifications of this matter, a clear distinction can be drawn between immunotoxic effects on wild or reared fish populations with the former being more significant from an ecological standpoint whereas the latter are clearly more focused on economical issues as they are in a particular setting of possible threats and possibilities for control.