ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ, ΓΗΡΑΝΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ: ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

Abstract

Η ζωή όπως την ξέρουμε μπορεί να επιβιώσει σε ένα σχετικά στενό εύρος θερμοκρασίας. Η θερμοκρασία ενός σώματος είναι η θερμική του κατάσταση που θεωρείται σαν μέτρο της ικανότητας του να μεταφέρει θερμότητα σε άλλα σώματα. Η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος ονομάζεται θερμορύθμιση και είναι από τις σημαντικότερες λειτουργίες του σώματος μιας και είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ομοιόστασης, άρα και της ζωής του οργανισμού. Αισθητικά μηνύματα που υποδεικνύουν κρύο ή θερμότητα από διάφορα μέρη του σώματος, φτάνουν σε εξειδικευμένους νευρώνες του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ). Στον υποθάλαμο γίνεται επεξεργασία των μηνυμάτων και ο οργανισμός αποκρίνεται ανάλογα μέσω φυσιολογικών δραστηριοτήτων για απώλεια, διατήρηση ή παραγωγή θερμότητας. Αυτές οι δραστηριότητες προωθούνται τόσο από συμπεριφορικές όσο και από αυτόνομες αντιδράσεις και περιλαμβάνουν τον ιδρώτα, αλλαγές στον μεταβολισμό, διαστολή ή συστολή των αγγείων και πολλά άλλα. Θερμοκρασιακές διαταραχές είναι η υποθερμία, η υπερθερμία και ο πυρετός. Η μείωση της θερμοκρασίας του σώματος σε επίπεδα κάτω των 35oC, ορίζεται υποθερμία και προκύπτει από: περιβαλλοντική έκθεση, μεταβολικές διαταραχές ή είναι αποτέλεσμα θεραπευτικής παρέμβασης. Η υπερθερμία προκύπτει από μη φυσιολογική ρύθμιση της θερμοκρασίας, οδηγώντας σε εξαιρετικά αυξημένη θερμοκρασία σώματος, συχνά πάνω από 40οC. Αντίθετα, ο πυρετός προκύπτει από έναν κανονικό θερμορυθμιστικό μηχανισμό που λειτουργεί σε υψηλότερο καθορισμένο σημείο. Σε περίπτωση υπερθερμίας, υποθερμίας ή άλλων θερμοκρασιακών διαταραχών όπως ο πυρετός ο οργανισμός κινδυνεύει από προβλήματα όπως θερμική εξάντληση, οίδημα, θερμοπληξία και πολλά άλλα. Αν όμως το άτομο πάσχει και από άλλα προβλήματα τότε η διαδικασία θερμορύθμισης γίνεται ακόμη πιο δύσκολη στη διάγνωση και τη θεραπεία της. Επιπλέον αν το άτομο είναι παιδί ή ηλικιωμένος βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από μια θερμοκρασιακή διαταραχή. Τα παιδιά θεωρούνται σε υψηλότερο κίνδυνο λόγω μεγαλύτερης αναλογίας επιφάνειας σώματος προς μάζα, χαμηλότερης καρδιακής εξόδου ανά μάζα και μειωμένης ικανότητας εφίδρωσης. Ενώ οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο λόγω χρόνιων ασθενειών, αλλαγών στον βασικό μεταβολικό ρυθμό και περιορισμένη κίνηση. Ο νοσηλευτής έχει ένα ιδιαίτερο ρόλο και μέσω της νοσηλευτικής διεργασίας μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση τω προβλημάτων που προκλήθηκαν λόγω αλλαγής της θερμοκρασίας των ατόμων που είναι είτε παιδιά είτε ηλικιωμένοι. Για αυτό πρέπει να γίνει διαχείριση της αφυδάτωσης, διόρθωση των ανωμαλιών των ηλεκτρολυτών, προώθηση της αποτελεσματικής διάχυσης της θερμότητας αυξάνοντας την κλίση της θερμοκρασίας (αγωγιμότητα) και την πίεση υδρατμών (εξάτμιση) μεταξύ του δέρματος και του περιβάλλοντος αέρα, καθώς και την ταχύτητα του αέρα. Στο τέλος παρουσιάζεται ένα κλινικό περιστατικό υποθερμίας παιδιού και κλινικό περιστατικό υπερθερμίας ηλικιωμένου και η νοσηλευτική διεργασία για διαχείριση των περιστατικών αυτών.