Έρευνα στην ποιότητα ζωής και την επιβάρυνση των ανεπίσημων φροντιστών ασθενών με άνοια

Abstract

Εισαγωγή: Η πιο συνήθης νοητική διαταραχή στους ηλικιωμένους είναι η άνοια, μια νευροεκφυλιστική νόσος με ραγδαία εξέλιξη και δυσμενή πρόγνωση. Τα άτομα που πάσχουν από αυτήν αδυνατούν, ειδικά στα προχωρημένα στάδια της νόσου, να καλύψουν τις βασικές βιοτικές ανάγκες τους και να αυτοεξυπηρετηθούν. Επομένως, η ευθύνη της φροντίδας τους αναθέτεται στους φροντιστές. Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται αργά, οι ανεπίσημοι φροντιστές συχνά παρέχουν φροντίδα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβάλλονται σε στρεσσογόνες καταστάσεις. Η επιβάρυνση έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής του φροντιστή.

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας, είναι η καταγραφή του επιπέδου επιβάρυνσης και ποιότητας ζωής των ανεπίσημων φροντιστών ατόμων με άνοια στην Ελλάδα, η περεταίρω ανάλυση των δεδομένων και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του δείγματος.

Μεθοδολογία: Πρόκειται για μια μικτή μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο του 2020 έως το Δεκέμβριο του ίδιου έτους σε ένα δείγμα 100 ατόμων – φροντιστών από όλη την Ελλάδα. Για τη συλλογή των δημογραφικών δεδομένων χορηγήθηκε ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, το οποίο περιείχε και τα σταθμισμένα εργαλεία ZBI και GHQ, για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τον βαθμό επιβάρυνσης και κατάθλιψης των συμμετεχόντων. Τα δεδομένα που προέκυψαν αναλύθηκαν στατιστικά μέσω των SurveyMonkey, Microsoft Excel και SPSS v.25.

Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης ανέδειξαν ότι η πλειοψηφία των φροντιστών αντιμετωπίζει ήπια με μέτρια επιβάρυνση. Πιο συγκεκριμένα βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στον βαθμό επιβάρυνσης και τη σχέση του φροντιστή με τον ασθενή, τα χρόνια ενασχόλησης, των ωρών φροντίδας ανά ημέρα, την κυριότητα της ευθύνης φροντίδας και τον επιμερισμό αυτής με άλλα άτομα. Επίσης, φάνηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία παρουσιάζει συναισθηματική δυσφορία αλλά δεν βρέθηκε συσχέτιση με τα αντίστοιχα δημογραφικά δεδομένα των φροντιστών αλλά ούτε ανάμεσα στο βαθμό κατάθλιψης και το βαθμό επιβάρυνσης. Αναδείχθηκε ότι στη φροντίδα των ασθενών συμμετέχουν περισσότερο οι γιατροί και οι νοσηλευτές καθώς και ότι η πλειοψηφία των φροντιστών πρεσβεύει ότι η παρέμβαση της διεπιστημονικής ομάδας είναι ωφέλιμη. Ειδικότερα, ο ρόλος του λογοθεραπευτή θεωρήθηκε εξίσου επωφελής τόσο για τους ίδιους όσο και για τους ασθενείς.

Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης επιβεβαιώθηκαν από πολλές έρευνες που έχουν γίνει παγκοσμίως για τη μελέτη της ποιότητας ζωής και της επιβάρυνσης των άτυπων φροντιστών. Οι φροντιστές παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα συναισθηματικής δυσφορίας και επιβάρυνση ήπιου με μέτριου βαθμού, παρόλα αυτά δεν βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα σε αυτές τις δύο μεταβλητές. Αδιαμφισβήτητα, κρίνεται αναγκαία η διεξαγωγή και άλλων ερευνών που θα αποτελέσουν βάση δεδομένων και θα δώσουν το έναυσμα για αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας τόσο στους ίδιους του ασθενείς όσο και στους φροντιστές αυτών.

Λέξεις Κλειδιά: άνοια, φροντίδα, ανεπίσημοι φροντιστές ασθενών με άνοια, ποιότητα ζωής, επιβάρυνση, κατάθλιψη