Ακουστική ανάλυση υπερτεμαχιακών χαρακτηριστικών συνεχόμενης ομιλίας σε ασθενή με προβλήματα συντονισμού αναπνοής-φώνησης λόγω νευροκινητικής διαταραχής ομιλίας

Abstract

Η παρούσα ερευνητική εργασία αναλύει, αντιληπτικά και ακουστικά, υπερτεμαχιακά χαρακτηριστικά συνεχόμενης ομιλίας σε ασθενή με προβλήματα συντονισμού αναπνοής-φώνησης λόγω νευροκινητικής διαταραχής ομιλίας. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα είναι ένας άντρας 45 ετών με παρεγκεφαλιδική αταξία και ένας άντρας 40 ετών χωρίς υπάρχουσα γνωστή παθολογία, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως τυπικός ομιλητής και αποτελεί την ομάδα ελέγχου. Η ομιλία του ασθενή χαρακτηρίζεται κυρίως ως αναπνευστική-ψυθιριστή, με μειωμένο αναπνευστικό έλεγχο, συχνές παύσεις, οι οποίες πιθανόν να οφείλονται στο μειωμένο αναπνευστικό έλεγχο και αλλαγές στην ποιότητα της φωνής, οι οποίες επηρεάζουν περισσότερο τη φυσικότητα και σε μικρότερο βαθμό την καταληπτότητα της ομιλίας. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν συλλέχθησαν μέσω ηχογράφησης στα πλαίσια συνεδρίας αξιολόγησης κατά τη διάρκεια δοκιμασίας ανάγνωσης κειμένων, όπου ο ασθενής (ΒΤ) κλήθηκε να αναγνώσει δύο κείμενα διαβαθμισμένης δυσκολίας ως προς την έκταση και τη δομή. Το ίδιο ζητήθηκε και από τον τυπικό ομιλητή. Στη συνέχεια οι παραγωγές τόσο του ασθενούς όσο και του τυπικού ομιλητή αναλύθηκαν ακουστικά μέσω του προγράμματος ανάλυσης φωνής Praat. Η έρευνα, όπως προαναφέρθηκε, επικεντρώθηκε στην αντηλιπτική και ακουστική μελέτη συνεχόμενης ομιλίας (μέσω της ανάγνωσης) με στόχο τη διερεύνηση των άτυπων αναπνευστικών μοτίβων που χρησιμοποιεί ο ασθενής και χωρίστηκε σε τρία υποερωτήματα, τα οποία στη συνέχεια της εργασίας παρουσιάζονται αναλυτικά. Αναλυτικότερα, διερευνείται εάν και σε ποιο βαθμό τα προβλήματα με το νευρολογικό έλεγχο της αναπνοής και της φώνησης επηρεάζουν τη δομή (μέγεθος και θέση) των αναπνευστικών ομάδων του ασθενή κατά τη συνεχόμενη ομιλία καθώς και τα μοτίβα δόνησης των φωνητικών χορδών κατά τη συνεχόμενη ομιλία ως προς δύο παραμέτρους: την παραγωγή των άηχων εκκρότων /p, t, k/ κατά τη συνεχόμενη ομιλία, που απαιτούν το συγχρονισμό λαρυγγικής δραστηριότητας και άρθρωσης και το βαθμό αηχοποίησης των φωνηέντων κατά τη συνεχόμενη ομιλία, τα οποία τυπικά παράγονται με συνεχή δόνηση των φωνητικών χορδών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την ύπαρξη διαφοράς στη δομή των αναπνευστικών ομάδων μεταξύ του ασθενή και του τυπικού ομιλητή, καθώς ο ασθενής φαίνεται να παράγει μεγαλύτερο αριθμό αναπνευστικών ομάδων μικρότερης έκτασης σε συλλαβές από ότι ο τυπικός ομιλητής. Διαφορά φαίνεται να υπάρχει και στα μοτίβα δόνησης την φωνητικών χορδών και ως προς την παραγωγή των άηχων εκκρότων /p, t, k/ καθώς ο ασθενής φαίνεται να έχει τριπλάσια μέση τιμή και τυπική απόκλιση στην τιμή VOT και διπλάσια μέση τιμή και τυπική απόκλιση στο χρόνο κλεισίματος (closure) από ό, τι ο τυπικός ομιλητής και ως προς την αηχοποίηση των φωνηέντων καθώς τα ποσοστά αηχοποίησης στις παραγωγές του ασθενούς είναι περίπου τρεις φορές πιο υψηλά από εκείνα του τυπικού ομιλητή κατά τη συνεχόμενη ομιλία.