Διερεύνηση επιπέδων δραστηριότητας των ηλικιωμένων μέσα στην πανδημία της νόσου COVID-19: ερευνητική μελέτη

Abstract

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πανδημία της COVID-19 είναι το μείζον θέμα που απασχολεί αυτή τη στιγμή ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η έντονη μεταδοτικότητα, ο μεγάλος χρόνος επώασης και άλλα χαρακτηριστικά του ιού αυτού έχουν κάνει τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να πάρουν διαφόρων ειδών μέτρα αντιμετώπισης και πρόληψης. Στην Ελλάδα καθολική ή κατά τόπους απαγόρευση κυκλοφορίας για μήνες, καθώς και η γενικότερη προτροπή του να ‘μένουμε σπίτι’ φαίνεται ότι εκτός του περιορισμό της διασποράς, έχει περιορίσει και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Η ηλικιακή ομάδα που θα μελετήσουμε έχει χαρακτηριστεί ως ‘ευπαθής’ δηλαδή ως ομάδα που θα παρουσιάσει μειωμένη αντίσταση στον ιό και άρα πιο έντονα συμπτώματα (ιογενή πνευμονία, οξύ αναπνευστικό σύνδρομο), καθώς και μεγαλύτερα ποσοστά θανάτου σε περίπτωση που νοσήσουν. Η φυσική δραστηριότητα ορίζεται ως κάθε κίνηση που παράγει το σώμα με δαπάνη ενέργειας περισσότερη από αυτή της ηρεμίας. Η φυσική δραστηριότητα έχει συνδεθεί άρρηκτα με την αύξηση της ποιότητας ζωής, την ‘καλή υγεία’ και την μακροζωία. ΤοInternational-Physical-Activity-Questionmark (IPAQ) αποτελεί ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο ερωτηματολόγιο για τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και καθιστικής ζωής. Η χρήση του θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε αν όντως έχει επηρεαστεί οι συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα και να το κατά πόσο. ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της πτυχιακής αυτής εργασίας είναι να διερευνήσει τα επίπεδα δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε ηλικιωμένα άτομα. Απώτερος στόχος είναι η πρόταση κατάλληλων παρεμβάσεων. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στην έρευνα συμμετείχαν άτομα άνω των 60 ετών ανεξαρτήτου φύλου από την Ελλάδα. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν ένα σύντομο ιστορικό , και το International-Physical-Activity-Questionmark / short-form , μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου. Οι συμμετέχοντες έδωσαν συγκατάθεση για τη συλλογή των πληροφοριών τους, ενημερώθηκαν ότι μπορούσαν να διακόψουν τη διαδικασία αν το επιθυμούσαν, ενώ διατηρήθηκε η ανωνυμία τους καθ’ όλη την διάρκεια της έρευνας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα δεν έδειξαν κάποια στατιστικά σημαντική διαφορά για την φυσική δραστηριότητα και τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία πέρα του τόπου κατοικίας σε σχέση με τη φυσική δραστηριότητα. Τα αποτελέσματα του IPAQ κατέδειξαν αρκετά υψηλή τιμή στο χρόνο καθιστικής συμπεριφοράς ενώ πολύ χαμηλά και μέτρια επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Το ερωτηματολόγιο σχετικά με την πανδημία του COVID-19 έδειξε υψηλές τιμές σε σχέση με την φόβο , ο οποίος , όπως και η νόσηση, συσχετίστηκε και με τη φυσική δραστηριότητα. Οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι έχουν αλλάξει συμπεριφορές της καθημερινότητας ως μέτρο πρόληψης απέναντι στον COVID-19 (π.χ. μέτρα υγιεινής, χρήση μάσκας , προσωπικού μέσου μεταφοράς). Φαίνεται ότι μεγάλο ποσοστό του δείγματός μας επέλεξε να διακόψει τις φυσιοθεραπευτικές συνεδρίες λόγω της πανδημίας και κάποιοι εξ αυτών δήλωσαν ότι θα προτιμούσαν την κατ' οίκον φυσικοθεραπεία, αφού έτσι θα μειωνόταν ο κίνδυνος νόσησης. Τέλος συσχέτιση στατιστικά σημαντική έδειξαν οι πτώσεις σε σχέση με τη φυσική δραστηριότητα κάτι που επιβεβαιώνεται με ισχυρά δεδομένα από την διεθνή βιβλιογραφία (Vogel, Brechat, et al., 2009). ΣΥΖΗΤΗΣΗ Μεταξύ των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιήθηκαν, το IPAQ έδειξε ότι η PA είναι ιδιαίτερα χαμηλή και η SB υψηλή , κάτι που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ηλικιωμένων. Προτείνεται να βρεθούν άμεσα τρόποι για αύξηση της PA και περιορισμό της SB , ειδικότερα την περίοδο της πανδημίας αφού κάτι τέτοιο θα ενίσχυε και το ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων αυτών. Επίσης τα ευρήματα μας προβλέπουν πιθανή μείωση στην ευημερία, τα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης των ηλικιωμένων κάτι που πρέπει να διερευνηθεί σε επόμενη έρευνα.