Περαίωση - Αυτοέλεγχος επιχειρήσεων

Abstract

Τα άρθρα 13-17 του νόμου 3296/2004 αφορούν την εισαγωγή μιας σχετικά καινούργιας μεθόδου κλεισίματος των χρήσεων των μικρών κατά κανόνα επιχειρήσεων, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και που είναι κοινώς γνωστή ως αυτοέλεγχος – αυτοπεραίωση. Με την εισαγωγή αυτού του νόμου επιτρέπεται στις επιχειρήσεις να ελέγχονται εσωτερικά και να κλείνουν τις χρήσεις τους από μόνες τους όσον αφορά την φορολογία εισοδήματός τους και τον ΦΠΑ, αυτόματα, χωρίς την παρέμβαση της εφορίας για έλεγχο. Τα άρθρα 13 έως 17 περιλαμβάνονται στο Β’ κεφάλαιο του νόμου 3296/2004 το οποίο έχει ως τίτλο, «Περαίωση φορολογικών δηλώσεων χωρίς έλεγχο». Η αυτοπεραίωση εισήχθη ως νέα αντίληψη, προφανώς για λόγους εμπέδωσης της εμπιστοσύνης φορολογούμενων και φορολογικού συστήματος, αλλά και ως πείραμα αντικειμενικοποίησης της φορολογίας των μικρών επιχειρήσεων. Βασίζεται στην αρχή της ειλικρίνειας, η οποία είναι δοκιμασμένη και εφαρμόσιμη στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες (ιδίως στις ΗΠΑ) που έχουν απλό και σύγχρονο φοροελεγκτικό σύστημα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη φιλοσοφία, ο φορολογικός νόμος επιτρέπει στους επιτηδευματίες να υποβάλουν το δηλούμενο εισόδημά τους εκτός από τον λογιστικό τρόπο, και με έναν δεύτερο τρόπο που έχει προαιρετικό χαρακτήρα και υποδηλώνεται ως «αυτοέλεγχος», με βάση συγκεκριμένους παράγοντες που θα εξετάσουμε παρακάτω. Έτσι συγκρίνεται το αποτέλεσμα (το καθαρό κέρδος) με βάση τον λογιστικό τρόπο από τη μία, με αυτόν της αυτοπεραίωσης (εξωλογιστικός τρόπος) και επιλέγεται να δηλωθεί το μεγαλύτερο ποσό από τα δύο για να φορολογηθεί και να κριθεί η δήλωση ειλικρινής. Το θέμα το οποίο επιλέχθηκε να μελετηθεί έχει άμεση σχέση με τη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ειδικότερα με την φορολογία των επιχειρήσεων, θέμα που είναι πάντοτε επίκαιρο αλλά και ένα από τα σημαντικότερα και πιο ενδιαφέροντα θέματα που απασχολούν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ένα μέρος του Ελληνικού φορολογικού συστήματος αποτελεί εδώ και 6 χρόνια η μέθοδος της αυτοπεραίωσης των εταιρειών με την οποία θα ασχοληθούμε στην παρούσα πτυχιακή εργασία. Στόχος λοιπόν αυτής της πτυχιακής εργασίας είναι η βαθύτερη μελέτη και κατανόηση του νόμου 3296/2004 όσον αφορά τα άρθρα της περαίωσης. Η φορολογία εισοδήματος είναι λοιπόν ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι του φορολογικού συστήματος το οποίο αφορά άμεσα την φορολόγηση των εισοδημάτων των φυσικών και νομικών προσώπων, κατά συνέπεια και την άμεση φορολόγηση αυτών, κρίνοντας σε μεγάλο βαθμό την οικονομική βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Γι’ αυτό αρχικά στο πρώτο κεφάλαιο δίνονται οι έννοιες του φόρου και της επιχείρησης (επιχειρείται μια ταξινόμηση των φόρων και διάκριση των επιχειρήσεων), για να καταλήξουμε συγκεκριμένα στο κομμάτι των επιχειρήσεων που εμπλέκονται περισσότερο στην σχετικά νέα μέθοδο και στην αναλυτικότερη μελέτη του νόμου 3296/2004 της περαίωσης. Στο κεφάλαιο που ακολουθεί (2ο κεφάλαιο) επιχειρείται η αναφορά και η διεξοδική ανάλυση κάθε άρθρου του νόμου 3296/2004 ξεχωριστά, και συγκεκριμένα στα άρθρα 13 έως 17 που αφορούν την περαίωση, τα οποία αναφέρονται στις προϋποθέσεις που απαιτούνται, στον τρόπο με τον οποίο γίνεται ο αυτοέλεγχος αλλά και τι συνέπειες έχουν στις επιχειρήσεις. Στο 3ο κεφάλαιο προσδιορίζεται η έννοια του αυτοελέγχου των επιχειρήσεων και δίνεται ο λογιστικός χειρισμός της περαίωσης βήμα προς βήμα με την συμπλήρωση των απαραίτητων κωδικών των φορολογικών εντύπων. Επίσης εξετάζονται και 2 ιδιαίτερες περιπτώσεις, περαίωση εταιρείας σε περίπτωση ζημιογόνου χρήσης και περαίωση ΦΠΑ σε περίπτωση διακοπής εργασιών της επιχείρησης. Τέλος στο 4ο κεφάλαιο παραθέτονται 6 παραδείγματα περαίωσης διαφορετικών περιπτώσεων επιχειρήσεων όπου εφαρμόζονται στην πράξη όλα όσα αναλύονται στα προηγούμενα κεφάλαια, ενώ επίσης δίνονται συμπληρωμένοι και οι πίνακες Ι’ του έντυπου Ε3 για το κάθε παράδειγμα χωριστά που αφορούν στην αυτοπεραίωση.

«Το περιεχόμενο της Πτυχιακής εργασίας δεν απηχεί απαραίτητα τις απόψεις του Τμήματος ή της επιτροπής που την ενέκρινε».