Διερεύνηση και εκτίμηση των γνώσεων και των πρακτικών κατά τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων από τους παραγωγούς Δυτικής Ελλάδας

Abstract

Η αγροτική ανάπτυξη συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο στον προγραμματισμό και την πολιτική πολλών χωρών. Τα χημικά της γεωργίας συμπεριλαμβανομένων των φυτοφαρμάκων χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλο τον κόσμο για να αυξήσουν την αποδοτικότητα, την παραγωγικότητα, την ποιότητα και την ποικιλία των προϊόντων όλο το χρόνο, ωστόσο η λανθασμένη χρήση τους ελλοχεύει κινδύνους για την υγεία των παραγωγών, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Για αυτό, η Ε.Ε. έχει δημιουργήσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση τους, οι οποίες θα πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση και εκτίμηση των γνώσεων και των πρακτικών κατά τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων από τους παραγωγούς της Δυτικής Ελλάδας. Διεξήχθη, μία συγχρονική μελέτη από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 2021. Ως εργαλείο χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς κλίμακας Likert, σε έντυπη και διαδικτυακή μορφή, 30 ερωτήσεων κλειστού τύπου, χωρισμένο σε 3 ενότητες (δημογραφικά στοιχεία, γνώσεις για την νομοθεσία που διέπει τα γεωργικά φάρμακα και τήρηση καλών πρακτικών κατά τη χρήση γεωργικών φαρμάκων). Τον πληθυσμό της έρευνας αποτέλεσαν οι παραγωγοί της Δυτικής Ελλάδας, ενώ το δείγμα ήταν 150 άτομα. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το IBM SPSS 24 και το Microsoft Office Excel 2016. Τα αποτελέσματα έδειξαν ως προς τα δημογραφικά στοιχεία ότι συμμετείχαν κυρίως παραγωγοί 31-40 ετών, απόφοιτοι Λυκείου, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με έδρα τη Δυτική Ελλάδα, κυρίως την Αχαΐα, με κύρια καλλιέργεια το αμπέλι, που δεν έχουν πιστοποιηθεί σε πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης καλλιεργειών. Ως προς τις γνώσεις για τη νομοθεσία που διέπει τα γεωργικά φάρμακα, μόνο το 1/3 των ερωτηθέντων απάντησε σωστά ότι λαμβάνει την απόφαση να χρησιμοποιήσει ένα γεωργικό φάρμακο με τη βοήθεια γεωτεχνικού συμβούλου. Ακόμα, στην πλειοψηφία τους δεν αναγνώριζαν τα χαρακτηριστικά ενός νόμιμου ή μη φυτοφαρμάκου και ούτε τις ευθύνες που φέρει κάποιος εάν τα χρησιμοποιεί. Από την άλλη μεριά, ως προς την τήρηση των ορθών πρακτικών κατά την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων, οι ερωτηθέντες στην πλειοψηφία τους απάντησαν σωστά ότι σε περίπτωση που χυθεί γεωργικό φάρμακο στο δέρμα, πλένουμε με άφθονο νερό και ακολουθούμε τις οδηγίες της ετικέτας. Όπως σε μεγάλο ποσοστό γνώριζαν τον ορθό τρόπο αποθήκευσης των γεωργικών φαρμάκων. Συμπερασματικά, προκύπτει ότι στο σύνολο τους οι απαντήσεις χαρακτηρίστηκαν ως μη ικανοποιητικές, τόσο στις γνώσεις όσο και στις πρακτικές τους κατά τη χρήση γεωργικών φαρμάκων, ωστόσο το μεγαλύτερο ποσοστό έκρινε αναγκαία την επιμόρφωση του σε θέματα ασφάλειας και εφαρμογών φυτοπροστασίας. Προτείνεται μελλοντική έρευνα σε μεγαλύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα, το μέγεθος του οποίου θα προκύπτει από το μέγεθος του πληθυσμού.