Επιτομή:
Οι δοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας, είναι ευρέως διαδεδομένες στην κλινική πράξη και η χρησιμότητα τους ως μέρος νευροψυχολογικής αξιολόγησης είναι γνωστή. Πρόκειται για εύκολα χορηγούμενες δοκιμασίες που προϋποθέτουν την συνεργασία διαφορετικών νοητικών λειτουργιών για την ολοκλήρωση τους. Μέσω της επίδοσης του εξεταζομένου σε δοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας, ο κλινικός λαμβάνει πολύτιμες πληροφορίες για το γλωσσικό και γνωστικό του επίπεδο. Οι υποδοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας που είναι πιο διαδεδομένες είναι η σημασιολογική και η φωνημική ευχέρεια, ενώ επίσης το κλινικό ενδιαφέρον για τις δοκιμασίες ρηματικής ευχέρειας είναι αυξημένο.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι ο ορισμός της φυσιολογικής επίδοσης σε δοκιμασίες λεκτικής ευχέρειας σε υγιή πληθυσμό με πρώτη γλώσσα την ελληνική, με την μορφή κανονιστικών δεδομένων. Επιλέχθηκαν 62 συμμετέχοντες του ηλικιακού φάσματος 20-60 έτη. Ελέγχθηκε η επίδοση τους στις σταθμισμένες δοκιμασίες: (i): Γνωστική Εκτίμηση του Μόντρεαλ (MoCA), (ii): Δοκιμασία σύντομης γνωστικής εκτίμησης (MMSE), (iii): Διάταξη Αριθμών και (iv): Αντίστροφη μνήμη αριθμών του WAIS-III, (v):Δοκιμασία Κατονομασίας της Βοστώνης (BNT). Στην συνέχεια εξετάστηκαν στους εξής τύπους λεκτικής ευχέρειας: σημασιολογική ευχέρεια, φωνημική ευχέρεια, ρηματική ευχέρεια και ρηματική-φωνημική ευχέρεια.
Μελετήθηκε η επίδοση στους επιμέρους τύπους λεκτικής ευχέρειας και ελέγχθηκε η συσχέτιση της με τα δημογραφικά στοιχεία των εξεταζομένων, με την συναισθηματική τους κατάσταση και με την επίδοση τους στις σταθμισμένες δοκιμασίες στις οποίες υποβλήθηκαν.
Προέκυψε ότι, ο δημογραφικός παράγοντας «επίπεδο εκπαίδευσης» συσχετίστηκε σημαντικά στατιστικά με την μέση επίδοση στις δοκιμασίες σημασιολογικής ευχέρειας, με επιμέρους υποκατηγορία σημασιολογικής ευχέρειας, με επιμέρους υποκατηγορία φωνημικής ευχέρειας και με την δοκιμασία ρηματικής ευχέρειας. Ο παράγοντας «ηλικία» συνδέεται με την επίδοση σε μία εκ των δοκιμασιών σημασιολογικής ευχέρειας και στην δοκιμασία ρηματικής ευχέρειας.
Σε επίπεδο σταθμισμένων δοκιμασιών, η δοκιμασία MoCA συσχετίστηκε σημαντικά με υποδοκιμασία σημασιολογικής ευχέρειας, με την μέση επίδοση σε δοκιμασίες φωνημικής ευχέρειας και τις 3 υποκατηγορίες της, όπως και με την δοκιμασία ρηματικής ευχέρειας. Οι δοκιμασίες MMSE και BNT συσχετίστηκαν στατιστικά σημαντικά μόνο με την ίδια υποκατηγορία σημασιολογικής ευχέρειας. Τέλος, η δοκιμασία «Αντίστροφη μνήμη αριθμών - WAIS-III» συσχετίστηκε με την επίδοση σε υποδοκιμασία φωνημικής ευχέρειας και στην δοκιμασία ρηματικής ευχέρειας.
Λέξεις κλειδιά: λεκτική ευχέρεια, σημασιολογική ευχέρεια, φωνημική ευχέρεια, ρηματική ευχέρεια, φωνημική-ρηματική ευχέρεια, κανονιστικά δεδομένα, ελληνικός πληθυσμός, επίδραση ηλικίας, επίπεδο εκπαίδευσης, MoCA, MMSE, BNT, WAIS-III
